آدلی شاپ
الیاف ویسکوز چیست و چگونه ساخته می شود؟
ویسکوز پارچه ای سبک با ظاهر و احساس ابریشم است. ویسکوز در دهه 1880 معرفی و به عنوان یک جایگزین ارزان برای ابریشم مورد استقبال قرار گرفت. تولید این الیاف ارزان و زیبا موجب شد تا لباس های مجلل که تا آن زمان تنها در دسترس ثروتمندان و افراد سلطنتی بود با قیمت مناسب در دسترس عموم مردم قرار داد.
البته محبوبیت ویسکوز در ابتدا کوتاه مدت بود زیرا پارچه‌های ویسکوز اولیه بسیار قابل اشتعال بودند. بنابر این تا زمانی که اصلاحات انجام شود از بازار حذف شدند. در آغاز قرن بیستم بود که نسخه به روز شده ویسکوز با یک نام جدید معرفی شد. امروزه ویسکوز را با نام های ریون یا ویسکوز ابریشم مصنوعی نیز می شناسند.
سه نوع ریون وجود دارد. ویسکوز ریون یا ویسکوز، لیوسل و مودال. لیوسل به جای مواد شیمیایی با یک ماده آلی کم خطر تر برای محیط زیست فرآوری می شود، ویسکوز شبیه ابریشم است اما حس پنبه را دارد.
همه ریون ها از خمیر چوب تولید می شوند، اما تفاوت در فرآیند تولید هر کدام منجر به ایجاد یک محصول متفاوت با خواص متفاوت می شود. هر کدام از این محصولات بسته به خواص خود در تولید منسوجات و و یا صنایع مختلف به کار می روند. مثلا الیاف مودال سبک‌تر است و معمولاً در لباس‌های بیرونی و دکوراسیون منزل استفاده می‌شود.
تقسیم بندی
برخی الیاف مانند پنبه، پشم یا ابریشم در دسته بندی طبیعی و برخی دیگر مانند نایلون یا پلی استر که ساخته انسان است در دسته بندی مصنوعب طبقه بندی می شوند.
ویسکوز را از مواد اولیه طبیعی سلولز چوب یا گیاهانی مانند سویا، بامبو و نیشکر تهیه می کنند. و با کمک برخی از مواد شیمیایی فرآوری و الیاف ویسکوز را تولید می کنند؛ این الیاف نه کاملا طبیعی است و نه مصنوعی. می توان گفت که الیاف ویسکوز "بشر ساخته بازیافتی" است.
پارچه های ساخته شده از این این الیاف نیمه مصنوعی از الیاف بسیار کوچک (نانو فیبریل) تشکیل شده اند که آبدوست (جاذبه قوی برای جذب آب) هستند و با رهاسازی رطوبت در هوا، جذب رطوبت را با خواص خنک کنندگی عالی دارند.
شاید این محصول را دوست داشته باشید
شورتکس کامل بهداشتی پشت مشبک ویسکوز
نحوه تولید الیاف ویسکوز
الیاف ویسکوز با انجام عملیات شیمیایی بر روی سلولز ساخته می شود. برای تهیه ویسکوز از کلیه محصولات طبیعی که دارای سلولز کافی باشند مانند تفاله نیشکر، خمیر کاغذ، لینتر (الیاف کوتاه پنبه جا مانده روی تخم پنبه) و مواد گیاهی دیگر که سلولز بالایی داشته باشند می توان استفاده کرد.
محلول قهوه‌ای خمیر چوب با هیدروکسید سدیم مخلوط و سپس برای تشکیل سلولز قلیایی تصفیه و سفید می شود سلولز قلیایی با واکنش شیمیایی با دی سولفید کربن تبدیل به سدیم سلولز زانتات( محلول ویسکوز) ایجاد شود. محلول ویسکوز با فشار وارد دستگاهی به نام اسپینر شده و که رشته‌هایی تحت عنوان سلولز تولید می‌کند. این سلولز بازسازی شده به صورت نخ ریسیده می‌شود و سپس با آن پارچه ویسکوز یا ریون تولید می‌شود.
موارد مصرفی پارچه ویسکوز
از وﯾﺴﮑﻮز اﻏﻠﺐ ﺑﺮای اقلام مصرفی مانند ﻣﻠﺤﻔﻪ، روﻣﯿﺰی، ﻟﺒﺎس زﻧﺎﻧﻪ و ﻣﺮداﻧﻪ، زﯾﺮ ﭘﻮش و ﻟﺒﺎس ورزﺷﯽ استفاده می شود.
این پارچه به طور گسترده در صنعت پوشاک برای تولید لباس های نساجی و پارچه های تزئینی مانند در تولید انواع لباس مانند لباس، آستر، پیراهن، شورت، کت، کت و سایر لباس‌های بیرونی استفاده می‌شود.
این الیاف را اگر با پنبه و پشم ترکیب کنند برای تولید پارچه‌های لباس زیر، تریکو، شلوار و ملحفه استفاده می‌شود و با ترکیب الیاف ویسکوز با پلی استر پارچه‌های مناسب برای رومیزی، موکت و پارچه پانسمان و کالای بهداشتی تولید می‌شود.
چگونه الیاف ویسکوز را از سایر الیاف بشناسیم؟
برای تشخیص الیاف ویسکوز از شعله آتش استفاده کنید، این الیاف در تماس با آتش بدون ذوب شدن با بوی ضعیفی شبیه کاغذ می‌سوزد و کمی خاکستر نرم باقی می‌گذارد.
آیا ویسکوز پارچه ای پایدار است؟
از آنجایی که ویسکوز از گیاهان تجدیدپذیر ساخته می شود، اغلب به عنوان سازگار با محیط زیست و پایدار نام برده می شود.
ویسکوز قدیمی ترین الیاف تولید شده است که اولین بار در سال 1883 به عنوان جایگزینی ارزان برای ابریشم تولید شد. برای ایجاد ویسکوز و مقاوم کردن آن در برابر پوشیدن و شستشوی منظم، باید تغییراتی در آن ایجاد شود. خمیر چوب بازیافت شده با مواد شیمیایی مانند سود سوزآور، آمونیاک، استون و اسید سولفوریک تصفیه می شود. بنابراین ما پارچه ای داریم که از یک منبع طبیعی و پایدار می آید، اما به کمک مواد شیمیایی ساخته شده است. از آنجایی که ویسکوز از سلولز ساخته می شود، استدلالی وجود دارد که می گویند این الیاف پایدارتر از سایر الیاف مصنوعی مانند پلی استر است.
ویژگی های پارچه ویسکوز
- جذب رطوبت بالا به این معنی که می تواند گاهی تا 50% بیشتر از پنبه رطوبت جذب کند.
- خاصیت تنفس بسیار بالایی دارد به این معنی که عبور گرمای بدن و بخار از بافت پارچه براحتی صورت می‌گیرد.بنابر این جزو پارچه‌ها و الیاف خنک محسوب شده و برای فصل تابستان نیز مناسب است
- مقاوم در برابر بو زیرا اساساً از رشد باکتری ها از طریق مدیریت رطوبت جلوگیری می شود وقتی عرق می کنیم مستقیماً عرق از پوست جذب و به داخل فیبر منتقل می شود. بنابراین هیچ رظوبتی روی پوست که در آن باکتری ها رشد کنند باقی نمی ماند.
- از ابریشم طبیعی نیز خنک تر و می توان آن را هادی گرما نامید که به حفظ دمای بدن کمک می کند.
- ظاهر درخشان و براق به نسبت پارچه های پنبه ای دارند، اما اگر پارچه ویسکوز را داخل آب جوش بیندازید این برق از بین رفته و به مرور زمان کدر می شود.
- نرم و راحت است پارچه ویسکوز ، سبک، نرم و لطیف است بنابراین، این پارچه برای لباس های راحتی در منزل بسیار مناسب است.
- حفظ رنگ عالی و خاصیت رنگ پذیری خوبی دارد. به هخمین دلیل تنوع رنگ و طرح خوبی در این نوع پارچه ها مشاهده می شود.
- خوش دوخت بودن، قوی و مستحکم و ارزان بودن و سبکی از دیگر مزایای این پارچه است.
- در صورت مالش موجب تولید الکتریسیته نمی شود و به همین آن را تبدیل به پارچه محبوب جهت دوخت لباس های راحتی خانگی کرده است.
- به نسبت زودتر از سایر الیاف چروک می‌شود، اما پرز ندادن این ضعف را به خوبی پوشش می‌دهد.
- الیاف ویسکوز در برابر حرارت کاملا مقاوم هستند و تا ۱۹۰ درجه سانتی‌گراد زرد نمی‌شود و مقاومت خود را حفظ می‌کند.
سایر ویژگی های ویسکوز که لزوما منفی هم نیستند و با کمی دقت در هنگام پوشیدن و شستن، این معایت را برطرف می کند:
- با جذب رطوبت استحکام ویسکوز کاهش می‌یابد یعنی خیس شدن پارچه ویسکوز موجب ضعیف تر شدن الیاف آن و کاهش عمر آن می شود.
- هنگام شستن کمی آب می رود و جمع می شود.
- با قرار گرفتن طولانی در مقابل نور کدر می شود.
- خاصیت ارتجاعی کمی دارد به این شکل که تن خور خشک تری دارد و به دلیل پایین بودن کشسان یا ارتجاع آن به سادگی چروک می شود.
انواع پارچه ویسکوز
به منظور بهبود برخی خواص در پارچه ویسکوز تاکنون تغییراتی در ساخت آنها صورت گرفته است. در اینجا برخی از انواع پارچه های ویسکوز را معرفی خواهیم کرد.
- مودال (Modal) یکی از اولین انواع پارچه های ویسکوز است. مودال یا به صورت تنهایی و یا در ترکیب با الیافی مثل پنبه و یا اسپندکس استفاده می‌شود. این پارچه در لباس خواب، لباس زیر، حوله و روتختی بکار می‌رود.
- مودال با رطوبت بالا(HWM) اصلاح شده نسخه قبلی پارچه ویسکوز است. ویژگی مهم آن بهبود استحکام نسبت به سری قبلی خود هستند. از طرفی، مزیت آنها بهبود استحکام در حالت خیس و مرطوب است. این ویژگی برای حوله و دستمال های ویسکوز بسیار جذاب و کاربردی است.
- ریون ها، نسخه سوم اصلاح شده مودال ها هستند. استحکام آنها تقریبا دو برابر HWM است. به علت استحکام فوق العاده خوب آنها، کاربرد اصلی آنها در صنایعی مانند لاستیک سازی است. ریون ها همچنین در نساجی نیز کاربرد فراوانی دارند.
- لیوسل (Lyocell) نوعی دیگر از الیاف ریون است که در منسوجات و لباس ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. لیوسل‌ها در بسیاری از خواص مشابه با دیگر الیاف سلولزی مثل ریون ویسکوز، پنبه و کتان است. علاوه بر آن، از ویژگی‌های جالب آن این است که در برابر چین و چروک شدن مقاوم است و قابلیت رنگ پذیری خوبی دارد.
پارچه ویسکوز لاکرا چیست؟
نوع خاصی از پارچه های با خاصیت کشسانی فوق العاده بالا، پارچه لاکرا است. هر چند این نوع پارچه با پارچه ویسکوز متفاوت است اما به دلیل وجود خاصیت کشسانی یا همان الاستیسیته بالای آن، در دسته پارچه‌های ویسکوز قرار می‌گیرند. پارچه ای که از 100 درصد نخ لاکرا استفاده شود، می‌تواند تا چند برابر کش بیاید.
توجه: محتوای اختصاصی، هرگونه نشر یا بازنشر منع قانونی دارد.
نظر خود را بنویسید